Επιστήμονες από το University of College London μελέτησαν 24 εθελοντές που συμμετείχαν σε μια προσομοίωση διαδρομής γύρω από την πόλη, ενώ ταυτόχρονα τους έκαναν σάρωση του εγκεφάλου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η δραστηριότητα στον ιππόκαμπο, που ελέγχει την μνήμη και την πλοήγηση, και στον προμετωπιαίο φλοιό, που καθοδηγεί τις αποφάσεις και τα σχέδια.
“Η σύνδεση της δομής των πόλεων με τη συμπεριφορά υπήρχε ως πεδίο έρευνας από τη δεκαετία του 1980. Αλλά αυτή είναι η πρώτη μελέτη που αποκαλύπτει τον αντίκτυπο αυτής της δομής στον εγκέφαλο”, λέει η δρ. Beatrix Emo, η οποία ηγήθηκε της ανάλυσης των δρόμων της πόλης.
Μια προηγούμενη μελέτη από το ίδιο πανεπιστήμιο έδειξε ότι εμφανίζεται έντονη δραστηριότητα σε αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου καθώς οι οδηγοί ταξί μαθαίνουν να πλοηγούνται σε νέους δρόμους. Όταν οι συμμετέχοντες στο τελευταίο πείραμα πλοηγήθηκαν μόνοι τους, αυτά τα ευρήματα επιβεβαιώθηκαν καθώς αιχμές δραστηριότητας μπορούσαν να φανούν στις σαρώσεις εγκεφάλου.
Ωστόσο, μόλις οι εθελοντές βασίστηκαν στη συσκευή GPS του οχήματος για οδηγίες, δεν παρατηρήθηκε καμία δραστηριότητα. Αυτές οι περιοχές “έσβησαν” όταν οι οδηγοί βασίζονταν στο GPS, εξηγούν οι συγγραφείς.
“Εάν δυσκολεύεστε να περιηγηθείτε στους δρόμους μιας πόλης, πιθανότατα λειτουργεί ενεργά ο ιππόκαμπος και ο προμετωπιαίος φλοιός”, λέει στην έκδοση ο επικεφαλής συγγραφέας, δρ. Hugo Spiers. “Τα αποτελέσματά μας ταιριάζουν με μοντέλα που δείχνουν ότι ο ιππόκαμπος προσομοιώνει διαδρομές σε μελλοντικά πιθανά μονοπάτια, ενώ ο προμετωπιαίος φλοιός μας βοηθά να σχεδιάσουμε ποια από αυτά θα μας φέρουν στον προορισμό μας. Ωστόσο, όταν έχουμε το GPS να μας λέει ποιο δρόμο πρέπει να ακολουθήσουμε, αυτά τα μέρη του εγκεφάλου απλά δεν ανταποκρίνονται στο δίκτυο των δρόμων. Με αυτή την έννοια ο εγκέφαλός μας έχει… σβήσει το ενδιαφέρον του για τους δρόμους γύρω μας”.
Ο δρ. Spiers και η ομάδα του συνειδητοποίησαν επίσης ότι χρησιμοποιήθηκε σημαντική εγκεφαλική δραστηριότητα κατά την οδήγηση σε μια δύσκολη πόλη για πλοήγηση, όπως το Λονδίνο. Πόλεις όπως η Νέα Υόρκη (σ.σ. ή ο Βόλος στην Ελλάδα), όπου η μετακίνηση είναι αρκετά απλή χάρη στη διάταξη των δρόμων που μοιάζει με πλέγμα, απαιτούν λιγότερη εγκεφαλική προσπάθεια.
Ελπίζει ότι τα ευρήματά του θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη διευκόλυνση της πλοήγησης σε άλλες πτυχές της ζωής, ειδικά για άτομα που υποφέρουν από καταστάσεις που μειώνουν την μνήμη ή την εγκεφαλική δραστηριότητα.
“Το επόμενο βήμα για το εργαστήριό μας θα είναι η συνεργασία με εταιρείες έξυπνης τεχνολογίας, προγραμματιστές και αρχιτέκτονες για να βοηθήσουν στον σχεδιασμό χώρων που είναι ευκολότερος στην πλοήγηση και να αυξήσουν την ευημερία”, λέει ο δρ. Spiers. “Τα νέα ευρήματα μας επιτρέπουν να δούμε τη διάταξη μιας πόλης ή ενός κτιρίου και να σκεφτούμε πώς πιθανόν να αντιδρούν τα συστήματα μνήμης του εγκεφάλου. Για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να εξετάσουμε τη διάταξη των οίκων φροντίδας και των νοσοκομείων για να εντοπίσουμε περιοχές που μπορεί να είναι ιδιαίτερα απαιτητικές για τα άτομα με άνοια και να βοηθήσουμε στην ευκολότερη πλοήγησή τους. Ομοίως, θα μπορούσαμε να σχεδιάσουμε νέα κτήρια που να είναι εξαρχής φιλικά προς τα άτομα με άνοια”.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications.
